24.01.2020 Elazığ Depremi ve sonradan ağır hasara dönüşen durumlarda DASK’ın sorumluluğu

   

   24 Ocak günü saat 20:55’de meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki deprem sonrası Elazığ Merkez’de ve ilçelerindeki binalarda oluşan hasarlar, ilgili ekiplerce tespit edilmiştir.

    Bu kapsamda yapılan ilk tespitlerde durumu hafif veya orta hasarlı olarak tespit edilen kimi yapılar için Zorunlu Deprem Sigortası poliçelerinin verdiği hakka binaen DASK’a (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) başvurular yapılmış ve ödemeler alınmıştır.

    Lakin hasar tespitine yapılan itirazlar sonucunda hasar durumu sonradan ağır hasar olarak değişen bina sahiplerinin DASK’a yaptığı ikinci başvurulara DASK tarafından olumsuz cevap verilmektedir.

   DASK’ın bu uygulaması mevzuata aykırıdır. Yani binası sonradan “ağır hasarlı” olan kişilerin poliçe limitleri dahilinde tazminat talep etme hakkı vardır. İlgililer mahkeme veya Sigorta Tahkim Komisyonu yolu ile haklarını aramalıdır.

   Bu kapsamda Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla yapılan kanun değişikliği sonrasında, 17.04.2020 günü kesin listelerin ilan edilmesi sebebi ile ağır hasar tespitinden sonra 15 günlük DASK'a ikinci müracaat süresinin (hasar durumu değiştiğinden tekrar başvuru yapılmalıdır) 14.05.2020 günü dolduğu gözden kaçırılmamalıdır.

Arabulucuya başvururken

İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca  Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

Bu kapsamdaki başlıca alacak türleri:

·         Ücret alacağı

·         Kıdem tazminatı

·         İhbar tazminatı

·         Yıllık ücretli izin alacağı

·         Fazla çalışma alacağı

·         Hafta tatili alacağı

·         Ulusal Bayram ve genel tatil alacağı

·         Asgari geçim indirimi (AGİ) alacağı

·         Kötü niyet tazminatı

·         Ayrımcılık (eşit davranmama) alacağı

·         İşe başlatmama tazminatı

·         Sendikal tazminat

olarak gösterilebilir.

Yine  Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu  uyarınca   arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirir.   Arabulucu, taraflar arasında eşitliği gözetmekle yükümlüdür.

İşçilik alacakları sebebiyle zorunlu olarak arabulucuya başvuran işçinin, müzakerelere hazırlıklı başlaması ve talep ettiği alacakların miktarını belirlemiş olması lehine olacaktır. Zira kanunen tarafsız olmakla yükümlü bulunan arabulucu tarafından herhangi bir hesaplama yapılması mümkün değildir.

Bu sebeplerle arabulucuya başvurmadan önce işçi alacakları konusunda uzman bir hukukçudan yardım alınarak talep edilen alacaklara ilişkin hesaplama yaptırılması, işçinin menfaatine uygun olacaktır.

Örnek hesaplama raporu için tıklayınız.

Tarım Bağ-Kur Sigortalılığı

Hatalı Kurum İşlemleri

Uygulamada ne arazi varlığı, ne ekilen ürünü, ne hayvanı, ne tarımsal alet-makine ve tesisi bulunmamadığı halde kişilerin SGK tarafından 5510 Sayılı Kanun'un 4/1-b-4 maddesi kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak borçlandırılması mümkün olabilmektedir.

Fakat fiili bir tarımsal faaliyet yapılmadığı halde yapılan bu işlem hukuka uygun değildir.

Yargıtay da bu görüştedir . Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 2015/24105 Esas, 2017/4569 Karar nolu ve 29.05.2017 tarihli bir kararında şöyle denilmektedir:

“Davacının tescil ile başlayan Tarım Bağ-Kur sigortalılığı geçerli değildir. Sigortalılığının başlayabilmesi için herhangi bir tescil başvurusunun bulunması veya aynı döneme ilişkin herhangi bir iradi prim ödemesi ya da bu dönemler arasında ürün satısı ve bu satışlardan dolayı prim tevkifatının bulunması gerektiğinin gözetilmesi gerekir.”

Fiili bir tarımsal faaliyeti olmadığı halde bu şekilde Kurum tarafından borçlandırılan kimselerin yetkili İş Mahkemesinde açacakları tespit ve iptal davası ile söz konusu işlemi iptal etmeleri gerekmektedir.